Wiadomości | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
Materiały na e-mail |
---|
|
Ideologie i doktryny polityczne |
![]() |
![]() |
![]() |
Ideologie i doktryny polityczne. Współczesne ideologie polityczneKonserwatyzm? Utrzymanie dotychczasowego porządku społecznego ? Zmiany powinny nastąpić na drodze ewolucji; gwałtowne reformy są niebezpieczne; możliwe są tylko ostrożne i cząstkowe reformy ? Rewolucja jest katastrofą ? oznacza zerwanie ciągłości ? tradycja ? rodzina ? religia ? Tradycjonalizm ? tradycja i religia wyznacznikiem sposoby życia ? Hierarchizm ? nierówności mają charakter naturalny, a pozbawione hierarchii społeczeństwo nie mogłoby dobrze funkcjonować ? Silna władza wykonawcza ? Społeczeństwo jako żywy organizm (teoria organiczna) ? rozwija się stopniowo i samoistnie ? Krytyka nowoczesnej kultury, konsumpcyjnego stylu życia Liberalizm? Twórcy i przedstawiciele: John Locke, Adam Smith, Monteskjusz? Wolność jednostki ? zasady życia politycznego i gospodarczego powinny jak w najmniejszym stopniu ograniczać wolność jednostek ? Swobody jednostki ograniczać może tylko wolność drugiego człowieka (wolność innych ludzi) ? Człowiek ma prawo do samodzielnego kształtowania własnego życia i dążenia do szczęścia zdefiniowanego na swój sposób ? Wolność słowa ? gwarant chroniący przed nadużyciami władzy ? Zatomizowane społeczeństwo ? nadrzędność człowieka w stosunku do społeczeństwa ? Jednostka przedsiębiorcza ? Odrzucenie koncepcji państwa opiekuńczego ? Państwo minimalne ? silne, praworządne, ale ograniczone w swych prawach do pilnowania porządku i spokoju obywateli oraz zapewnienia ochrony uprawnień jednostki ? Jak najmniej państwa w gospodarce ? Hierarchiczna struktura społeczna ? miejsce jednostki w społeczeństwie zależy od jej zaradności ? Gospodarka wolnorynkowa, przejrzyste podatki Chadecja (chrześcijańska demokracja)? Podstawa tej ideologii to encyklika ?Rerum novarum? Leona XIII? Godność i wolność osoby ludzkiej ? jednostka obdarzona jest świadomością i wolną wolą; człowiek w swoim postępowaniu powinien kierować się zasadami moralnymi, takimi jak: godność osoby, solidarność, rodzina, pokój, pluralizm ? Chrześcijańska etyka ? Rodzina jako fundament wszelkich działań i nośnik wartości ? Społeczeństwo powinno kierować się harmonią, współpracą ? Solidaryzm ? grupy społeczne i jednostki powinny sobie pomagać ? Społeczna gospodarka wolnorynkowa, która jednak nie wyklucza umiarkowanej ingerencji państwa w procesy gospodarcze ? Zasada subsydiarności (pomocniczości) ? demokracja przedstawicielska, w której obywatelom, małym społecznościom powinno być pozostawione prawo swobodnego działania i decydowania o swych sprawach; państwo ma służyć pomocą jedynie w sytuacjach, gdy sami nie będą w stanie dać sobie rady Socjaldemokracja? Równość, sprawiedliwość społeczna? Główną przyczyną nierówności jest brak sprawiedliwości, a nie wady samego człowieka ? Państwo opiekuńcze ? nierówności mogą być usuwane stopniowo, dzięki wprowadzaniu reform społecznych ? Duży nacisk na prawa socjalne ? np. prawo do godziwego wynagrodzenia ? Redystrybucja dóbr i dochodów oraz programy socjalne jako zabezpieczenie niesprawiedliwości wolnego rynku ? interwencjonizm państwowy ? Wysokie podatki dla ludności o najwyższych dochodach, aby uzyskane środki przeznaczyć na cele socjalne ? Ustrój demokratyczny oparty na pluralizmie, parlamentaryzmie i samorządności Komunizm? Karol Marks i Fryderyk Engels ?Manifest komunistyczny? (1848 r.), Włodzimierz Lenin? Bezklasowy ustrój społeczny - absolutna równość wszystkich ludzi ? Własność prywatna zastąpiona własnością kolektywną ? Społeczna własność środków produkcji ? Teoria dyktatury proletariatu ? Konieczność rewolucyjnego obalenia kapitalistycznego państwa Inną wersją ideologii komunistycznej był maoizm (Chiny). Zwycięstwo ZSRR w II wojnie światowej oraz problemy społeczne świata w 2 połowie XX wieku spowodowały ekspansję komunizmu w niektórych państwach europejskich i pozaeuropejskich jak: Bułgaria, Czechosłowacja, Jugosławia, NRD, Polska, Rumunia, Węgry, Chiny, Korea Pn., Mongolia, Wietnam. Tworzone tam ustroje były bardziej bądź mniej zbliżone do modelu radzieckiego. Nacjonalizm? Roman Dmowski? Naród jako najdoskonalsza forma życia zbiorowego ? Tradycja, język, kultura narodowa ? Idea państwa narodowego ? Idea solidaryzmu państwowego ? silna wieź emocjonalna ze wspólnotą narodową ? Egoizm narodowy ? interesy danego narodu są nadrzędne w stosunku do wszystkich innych celów ? Lojalność wobec swego narodu ? Współpraca wszystkich grup społecznych dla dobra i interesu wspólnoty narodowej ? Sprzeciw wobec internacjonalizmu (współpracy z innymi narodami) Faszyzm? Doktryna państw totalitarnych? Benito Mussolini ? Wrogość wobec innych partii politycznych, systemu parlamentarnego, innych narodów ? Silna władza wykonawcza ? Kult siły, militaryzacja ? Wódz dysponuje pełną władzą nad państwem, partią, społeczeństwem i każdą jednostką ? Zakaz działania opozycji ? system monopartyjny ? Pochwała ekspansji ? Jednostka ma ograniczone prawa Niemiecką odmianą faszyzmu stał się nazizm. Podstawy nazizmu zostały określone przez Adolfa Hitlera w książce ?Mein Kampf? ? Zasada wodzostwa ? pełnia władzy nad narodem i państwem ? Poglądy nazistowskie i rasistowskie ? Hitler był zwolennikiem koncepcji darwinizmu społecznego ? w społeczeństwie różne gatunki, tak jak w świecie przyrody, walczą o przetrwanie. Ludzkość dzieli się na rasy i narody lepsze oraz gorsze. ? Wątki antysemickie ? Żydzi przyczyną zła na świecie ? Wiara w wyższość rasy nordyckiej ? Zdobywanie ?przestrzeni życiowej? realizowanej poprzez usuwanie narodów i ras zaliczanych do ?podludzi?, które zajmowały cenne terytoria Doktryny politycznePodział doktryn wywodzących się z rewolucji francuskiej (miejsca, które zajmowały ówczesne ugrupowania polityczne w sali posiedzeń parlamentu, były wyznacznikiem reprezentowanych przez nie poglądów)Doktryny lewicowe ? realizacja sprawiedliwości społecznej? zniesienie wszelkich przejawów dyskryminacji; postulat większych praw dla kobiet i mniejszości narodowych; zlikwidowanie segregacji rasowej? niwelowanie różnic majątkowych ? wprowadzenie większych podatków dla najbogatszych, zasiłki dla ubogich; systemy stypendialne wyrównujące szanse startu życiowego młodzieży pochodzącej z rodzin o niskich dochodach Doktryny centrowe? utrzymanie równowagi pomiędzy interesami różnych grup społecznych i warstw? organizacje społeczne, stowarzyszenia, fundacje o charakterze charytatywnym mają na zadanie niwelowanie różnic majątkowych (a nie państwo!) Doktryny prawicowe? Nierówności społeczne jako nieodłączna cecha społeczeństwa? Utrzymanie struktury społecznej, w której występują warstwy o różnym poziomie majątkowym ? Podkreślanie takich wartości jak kultura, religia, tradycje narodowe i państwowe; podkreślanie rangi wartości moralnych Obecnie, podział na lewicę, prawicę i centrum może przebiegać także w obrębie ruchu lub ugrupowania politycznego. Występowanie różnic doktrynalnych w obrębie jednego ugrupowania jest zjawiskiem typowym dla systemu demokratycznego. Stąd w programach politycznych partii mogą występować odmienne doktryny w odniesieniu do rożnych problemów (społecznych, gospodarczych, politycznych). Program polityczny a partie politycznePartie polityczne ? dobrowolna organizacja polityczna zrzeszająca grupę ludzi, mająca przywództwo, program polityczny i status. Jej celem jest uzyskanie poparcia wyborczego, które umożliwi zdobycie, utrzymanie lub umocnienie władzy, po to, by realizować swój program polityczny.Partie polityczne tworzą sferę pośrednią pomiędzy społeczeństwem a państwem. Są one przejawem aktywności politycznej społeczeństwa. Za ich pomocą społeczeństwo może wpływać na kształtowanie polityki państwa. Geneza i rozwój partii politycznychPartie polityczne zaczęły powstawać w okresie zanikania systemu feudalnego. Pierwsze z nich pojawiły się podczas rewolucji niderlandzkiej w 1566-1609. Następne partie powstawały w Wielkiej Brytanii. Rozwój partii politycznych przypadł na XVIII oraz XIX wiek.Na rozwój partii politycznych wpłynęły? rozwój kapitalizmu? demokratyzacja prawa wyborczego ? co sprawiło, że do aktywnej polityki mogły włączyć się różne grupy społeczne ? rozwój parlamentaryzmu ? obywatele, którzy uzyskali prawo wyborcze, mieli wpływ na politykę poprzez tworzenie partii politycznych oraz działalność w nich |
? poprzedni artykuł |
---|
|