Start Materiały Arkusze maturalne Wypracowania Matura Kursy Ściągi

Geografia CDAngielski CDKurs WOSPolskiRosyjski CD

Wiadomości

	Sprawdzony sposób na zdanie matury z WOS-u

Materiały na e-mail

Ściągnij omówione tematy na nową maturę z WOS-u (za darmo)

Ideologie i doktryny polityczne

Ideologie i doktryny polityczne. Współczesne ideologie polityczne

Konserwatyzm

?    Ideologia powstała na przełomie XVIII i XIX w. ? jej wykształcenie się jest związane z sprzeciwem wobec rewolucji francuskiej
?    Utrzymanie dotychczasowego porządku społecznego
?    Zmiany powinny nastąpić na drodze ewolucji; gwałtowne reformy są niebezpieczne; możliwe są tylko ostrożne i cząstkowe reformy
?    Rewolucja jest katastrofą ? oznacza zerwanie ciągłości
?    tradycja ? rodzina ? religia
?    Tradycjonalizm ? tradycja i religia wyznacznikiem sposoby życia
?    Hierarchizm ? nierówności mają charakter naturalny, a pozbawione hierarchii społeczeństwo nie mogłoby dobrze funkcjonować
?    Silna władza wykonawcza
?    Społeczeństwo jako żywy organizm (teoria organiczna) ? rozwija się stopniowo i samoistnie
?    Krytyka nowoczesnej kultury, konsumpcyjnego stylu życia

Liberalizm

?    Twórcy i przedstawiciele: John Locke, Adam Smith, Monteskjusz
?    Wolność jednostki ? zasady życia politycznego i gospodarczego powinny jak w najmniejszym stopniu ograniczać wolność jednostek
?    Swobody jednostki ograniczać może tylko wolność drugiego człowieka (wolność innych ludzi)
?    Człowiek ma prawo do samodzielnego kształtowania własnego życia i dążenia do szczęścia zdefiniowanego na swój sposób
?    Wolność słowa ? gwarant chroniący przed nadużyciami władzy
?    Zatomizowane społeczeństwo ? nadrzędność człowieka w stosunku do społeczeństwa
?    Jednostka przedsiębiorcza
?    Odrzucenie koncepcji państwa opiekuńczego
?    Państwo minimalne ? silne, praworządne, ale ograniczone w swych prawach do pilnowania porządku i spokoju obywateli oraz zapewnienia ochrony uprawnień jednostki
?    Jak najmniej państwa w gospodarce
?    Hierarchiczna struktura społeczna ? miejsce jednostki w społeczeństwie zależy od jej zaradności
?    Gospodarka wolnorynkowa, przejrzyste podatki

Chadecja (chrześcijańska demokracja)

?    Podstawa tej ideologii to encyklika ?Rerum novarum? Leona XIII
?    Godność i wolność osoby ludzkiej ? jednostka obdarzona jest świadomością i wolną wolą; człowiek w swoim postępowaniu powinien kierować się zasadami moralnymi, takimi jak: godność osoby, solidarność, rodzina, pokój, pluralizm
?    Chrześcijańska etyka
?    Rodzina jako fundament wszelkich działań i nośnik wartości
?    Społeczeństwo powinno kierować się harmonią, współpracą
?    Solidaryzm ? grupy społeczne i jednostki powinny sobie pomagać
?    Społeczna gospodarka wolnorynkowa, która jednak nie wyklucza umiarkowanej ingerencji państwa w procesy gospodarcze
?    Zasada subsydiarności (pomocniczości) ? demokracja przedstawicielska, w której obywatelom, małym społecznościom powinno być pozostawione prawo swobodnego działania i decydowania o swych sprawach; państwo ma służyć pomocą jedynie w sytuacjach, gdy sami nie będą w stanie dać sobie rady

Socjaldemokracja

?    Równość, sprawiedliwość społeczna
?    Główną przyczyną nierówności jest brak sprawiedliwości, a nie wady samego człowieka
?    Państwo opiekuńcze ? nierówności mogą być usuwane stopniowo, dzięki wprowadzaniu reform społecznych
?    Duży nacisk na prawa socjalne ? np. prawo do godziwego wynagrodzenia
?    Redystrybucja dóbr i dochodów oraz programy socjalne jako zabezpieczenie niesprawiedliwości wolnego rynku ? interwencjonizm państwowy
?    Wysokie podatki dla ludności o najwyższych dochodach, aby uzyskane środki przeznaczyć na cele socjalne
?    Ustrój demokratyczny oparty na pluralizmie, parlamentaryzmie i samorządności

Komunizm

?    Karol Marks i Fryderyk Engels ?Manifest komunistyczny? (1848 r.), Włodzimierz Lenin
?    Bezklasowy ustrój społeczny - absolutna równość wszystkich ludzi
?    Własność prywatna zastąpiona własnością kolektywną
?    Społeczna własność środków produkcji
?    Teoria dyktatury proletariatu
?    Konieczność rewolucyjnego obalenia kapitalistycznego państwa
Inną wersją ideologii komunistycznej był maoizm (Chiny).
Zwycięstwo ZSRR w II wojnie światowej oraz problemy społeczne świata w 2 połowie XX wieku spowodowały ekspansję komunizmu w niektórych państwach europejskich i pozaeuropejskich jak: Bułgaria, Czechosłowacja, Jugosławia, NRD, Polska, Rumunia, Węgry, Chiny, Korea Pn., Mongolia, Wietnam. Tworzone tam ustroje były bardziej bądź mniej zbliżone do modelu radzieckiego.

Nacjonalizm

?    Roman Dmowski
?    Naród jako najdoskonalsza forma życia zbiorowego
?    Tradycja, język, kultura narodowa
?    Idea państwa narodowego
?    Idea solidaryzmu państwowego ? silna wieź emocjonalna ze wspólnotą narodową
?    Egoizm narodowy ? interesy danego narodu są nadrzędne w stosunku do wszystkich innych celów
?    Lojalność wobec swego narodu
?    Współpraca wszystkich grup społecznych dla dobra i interesu wspólnoty narodowej
?    Sprzeciw wobec internacjonalizmu (współpracy z innymi narodami)

Faszyzm

?    Doktryna państw totalitarnych
?    Benito Mussolini
?    Wrogość wobec innych partii politycznych, systemu parlamentarnego, innych narodów
?    Silna władza wykonawcza
?    Kult siły, militaryzacja
?    Wódz dysponuje pełną władzą nad państwem, partią, społeczeństwem i każdą jednostką
?    Zakaz działania opozycji ? system monopartyjny
?    Pochwała ekspansji
?    Jednostka ma ograniczone prawa

Niemiecką odmianą faszyzmu stał się nazizm. Podstawy nazizmu zostały określone przez Adolfa Hitlera w książce ?Mein Kampf?

?    Zasada wodzostwa ? pełnia władzy nad narodem i państwem
?    Poglądy nazistowskie i rasistowskie ? Hitler był zwolennikiem koncepcji darwinizmu społecznego ? w społeczeństwie różne gatunki, tak jak w świecie przyrody, walczą o przetrwanie. Ludzkość dzieli się na rasy i narody lepsze oraz gorsze.
?    Wątki antysemickie ? Żydzi przyczyną zła na świecie
?    Wiara w wyższość rasy nordyckiej
?    Zdobywanie ?przestrzeni życiowej? realizowanej poprzez usuwanie narodów i ras zaliczanych do ?podludzi?, które zajmowały cenne terytoria

Doktryny polityczne

Podział doktryn wywodzących się z rewolucji francuskiej (miejsca, które zajmowały ówczesne ugrupowania polityczne w sali posiedzeń parlamentu, były wyznacznikiem reprezentowanych przez nie poglądów)

Doktryny lewicowe ? realizacja sprawiedliwości społecznej

? zniesienie wszelkich przejawów dyskryminacji; postulat większych praw dla kobiet i mniejszości narodowych; zlikwidowanie segregacji rasowej
? niwelowanie różnic majątkowych ? wprowadzenie większych podatków dla najbogatszych, zasiłki dla ubogich; systemy stypendialne wyrównujące szanse startu życiowego młodzieży pochodzącej z rodzin o niskich dochodach

Doktryny centrowe

? utrzymanie równowagi pomiędzy interesami różnych grup społecznych i warstw
? organizacje społeczne, stowarzyszenia, fundacje o charakterze charytatywnym mają na zadanie niwelowanie różnic majątkowych (a nie państwo!)

Doktryny prawicowe

?    Nierówności społeczne jako nieodłączna cecha społeczeństwa
?    Utrzymanie struktury społecznej, w której występują warstwy o różnym poziomie majątkowym
?    Podkreślanie takich wartości jak kultura, religia, tradycje narodowe i państwowe; podkreślanie rangi wartości moralnych

Obecnie, podział na lewicę, prawicę i centrum może przebiegać także w obrębie ruchu lub ugrupowania politycznego. Występowanie różnic doktrynalnych w obrębie jednego ugrupowania jest zjawiskiem typowym dla systemu demokratycznego. Stąd w programach politycznych partii mogą występować odmienne doktryny w odniesieniu do rożnych problemów (społecznych, gospodarczych, politycznych).

Program polityczny a partie polityczne

Partie polityczne ? dobrowolna organizacja polityczna zrzeszająca grupę ludzi, mająca przywództwo, program polityczny i status. Jej celem jest uzyskanie poparcia wyborczego, które umożliwi zdobycie, utrzymanie lub umocnienie władzy, po to, by realizować swój program polityczny.

Partie polityczne tworzą sferę pośrednią pomiędzy społeczeństwem a państwem. Są one przejawem aktywności politycznej społeczeństwa. Za ich pomocą społeczeństwo może wpływać na kształtowanie polityki państwa.

Geneza i rozwój partii politycznych

Partie polityczne zaczęły powstawać w okresie zanikania systemu feudalnego. Pierwsze z nich pojawiły się podczas rewolucji niderlandzkiej w 1566-1609. Następne partie powstawały w Wielkiej Brytanii. Rozwój partii politycznych przypadł na XVIII oraz XIX wiek.

Na rozwój partii politycznych wpłynęły

?    rozwój kapitalizmu
?    demokratyzacja prawa wyborczego ? co sprawiło, że do aktywnej polityki mogły włączyć się różne grupy społeczne
?    rozwój parlamentaryzmu ? obywatele, którzy uzyskali prawo wyborcze, mieli wpływ na politykę poprzez tworzenie partii politycznych oraz działalność w nich

? poprzedni artykuł

WSTECZ

? ? biuro(at)www.wos.org.pl - Polityka prywatności

Angielski Geografia Ciąża Rosyjski Projektowanie stron Joomla Warszawa